Lesmateriaal: Moderne klassiekers door vrouwen

Bij een aantal moderne klassiekers geschreven door vrouwen ontwikkelde Fixdit een podcast en in samenwerking met Vlogboek educatief materiaal voor scholieren. De vlogs en lesbrieven zijn tot stand gekomen met dank aan de Taalunie voor de financiële steun. De lesbrieven werden geschreven door Joëlle Korneef en zijn bestemd voor de bovenbouw / ASO en TSO 3e graad. 

Een revolverschot

Een revolverschot (1911) van Virginie Loveling vormt het uitgangpunt van een vlog, een toelichting en drie lesbrieven: 1 Virginie Loveling en de zussen Santander (pdf), 2 Een spannende roman – Chekhov’s gun en foreshadowing (pdf) en 3 Het ontstaan van een zottin (pdf). De lesbrieven kunnen afzonderlijk gebruikt worden of worden gecombineerd tot een lessenserie (één lesbrief per les). 

In lesbrief 1 maken leerlingen kennis met de roman en de auteur. Door het lezen van dit boek leer je veel over verschillende literaire stromingen. Het noodlot speelt een grote rol, en daarom doet het denken aan klassiekers in deze stroming, zoals Eline Vere en Noodlot van Louis Couperus en Van de koele meren des doods van Frederik van Eeden. Veelal mannelijke perspectieven op hysterische vrouwen. Het vrouwelijke perspectief van deze roman is anders: er is veel meer begrip voor de situatie waarin de personages belanden, en dat verschilt nogal met de boeken van Lovelings tijdgenoten. Verder heeft Een revolverschot alle spannende elementen van de gothic novel en is het een echte pageturner: je wil weten wie de trekker overhaalt, en waarom! Lesbrief 2 gaat dieper in op de structuur van de roman en welke elementen het zo spannend maken. Tot slot is Een revolverschot ook een echte streekroman, in de Vlaamse context. Je leert de dorpsbewoners en hun eigenaardigheden, taalgebruik, eetgewoontes en spelletjes goed kennen, hierover gaat lesbrief 3.

Laten we vader eruit gooien

De tweede vlog en lesbrief (pdf) gaan over de humoristische verhalen van Mary Dorna, samengebracht in Laten we vader eruit gooien. Ben je op zoek naar sprankelende en rebelse korte verhalen om in de bovenbouw te lezen? Mary Dorna (1891-1971) is een geweldige keuze. Dorna’s teksten zijn geestig, pakkend en nodigen uit tot gesprekken over regels en normen voor meisjes en vrouwen, over de relatie met je ouders, ontsnappen uit je milieu, over anti-burgerlijkheid en kunstenaarschap. De eerste verhalen van Laten we vader eruit gooien draaien om een jong meisje. Door de bundel heen ontwikkelt ze zich tot een jonge vrouw. In de lesbrief worden zowel literair-historische als tekstgerichte suggesties gegeven voor opdrachten en presentaties. 

Suriname, ik ben

De derde vlog en lesbrief (pdf) gaan over Suriname, ik ben van Bea Vianen. Suriname, ik ben is een echt coming of age-verhaal tegen het decor van Paramaribo in de jaren ‘50, een conservatieve tijd in zowel Suriname als Nederland qua denkbeelden over hoe mannen en vrouwen moeten zijn. In deze roman komen gelaagde thema’s als racisme en (seksueel) geweld aan bod. In deze lesbrief bieden we de historische context en benadrukken we het belang van deze roman voor Surinaamse scholieren, maar tonen we ook de universele waarde van deze roman voor alle leerlingen, ook uit Nederland en Vlaanderen.

Een dwaze maagd

Ben je op zoek naar een ontzettend leesbare en humoristische roman met een leerzame kijk op volwassenheid en vriendschap in het interbellum? Dan is Een dwaze maagd van Ida Simons uit 1959 een verfrissende keuze om met je leerlingen te bespreken. De hoofdpersoon is de 12-jarige Gittel door wiens ogen we haar Joodse familie en kleurrijke collectie van vrienden en kennissen bekijken en hen van Den Haag naar Antwerpen en Berlijn volgen. Schrijverscollectief Fixdit ontwikkelde een lesbrief (pdf) en een video (door Vlogboek) bij Een dwaze maagd. In de lesbrief leren leerlingen o.a. over dramatische ironie en maken ze creatieve schrijfopdrachten. Eerder stond het werk van Ida Simons centraal in de Fixdit podcast, waar criticus Arjen Fortuin en Mieke Tillema, auteur van de biografie Ida Simons. Pianiste, schrijfster, overlevende te gast waren.

Aanklacht tegen onbekend

Fixdit presenteert een lesbrief (pdf) en een video (door Vlogboek) bij Aanklacht tegen onbekend (1987), een verhalenbundel vol mysterie en rebelse humor van Hermine de Graaf. Het boek werd in 2024 opnieuw uitgegeven door De Geus, met een voorwoord van Manon Uphoff, die sterk door haar werk geïnspireerd is. Eerder maakte Fixdit ook een podcast over Hermine de Graaf. De verhalen van de Graaf zitten technisch sterk in elkaar, gedachtes, beschrijvingen en herinneringen wisselen elkaar op een spannende manier af. De lezer kruipt in de gedachtenwereld van eigenzinnige, jonge hoofdpersonen, bijna altijd meisjes, die sterk zijn op zoek naar vrijheid en zich niet willen aanpassen aan het keurslijf van tradities en rolpatronen.