Trojeroman

Pollidamas zat daar met Helena
bij zich. Zijn vrees was niet gering,
al peinzend over een gewichtige zaak.
De liefde spoorde hem telkens opnieuw aan
om te spreken en de gelegenheid te baat te nemen.
Maar op datzelfde moment beefde hij en was bang
en boog zijn hoofd diep ter aarde.
En toen hij weer tot zichzelf was gekomen,
keek hij verlegen naar Helena,
zodat zij uit alles wat ze
waarnam kon opmaken,
dat hij beslist verliefd was.
Ze wist alleen niet goed op wie.
Hij vatte moed
en zei binnensmonds,
zodat ze het nauwelijks hoorde:
‘Genade, vrouwe.’ En bij deze woorden
werd hij bleek en viel bijkans flauw.
Hij zuchtte heel diep.
De bedachtzame Helena zag direct
hoe het met hem gesteld was.
‘Zeg mij, Pollidamas,’ zei ze,
‘wat hebt u tegen mij misdaan?
Beken de misdaad,
waarvoor u mij genade vraagt.
Ik wil het graag overwegen.’
Hij zweeg. Andermaal sprak zij:
‘Spreek; zo kan het gesprek,
dat u begon, niet eindigen,
of ik zal u een kwaad hart moeten toedragen
als iemand, die een misdaad tegenover mij heeft begaan.
Ik zal u zeggen waarom:
u bekent immers zelf uw misdaad.’
‘Vrouwe,’ zei hij, ‘u begrijpt heus beter
wat ik bedoel, dan u uit uw antwoord laat blijken.’
‘Ik begrijp,’ sprak Helena daarop, ‘dat u
jegens mij een misdaad hebt begaan
en mij hebt gesmeekt om u genadig te zijn.’
‘Ik smeekte u om genade, dat is waar. Ik zou u ook zeggen
waarom ik het u smeekte en nog steeds genade verlang,
als ik het in weerwil van mijn angst zou durven.
In Troje en het Griekse leger vindt men
geen ridder van groter faam,
of ik zou mijn leven tegen hem
op het spel zetten:
in dat geval zou de vrees
mij minder beheersen, dan nu ik u
de waarheid moet zeggen. Vrouwe,
doe met mij wat u wilt; wees mij genadig
en hoor mijn misdaad aan:
ik heb u lief boven allen die leven.
Moge God me nooit iets anders ingeven,
of het nu in mijn
voor- of mijn nadeel is.’
Zuchtend hield hij op met spreken.
Daaruit maakte Helena duidelijk op
dat het hem volkomen ernst was.
‘Word wakker, Pollidamas,’ zei ze.
‘Hoor hoe de vogeltjes zingen.
Al zou ik slapen, ik zou er beslist van ontwaken.
Word nu wakker en slaap voortaan 's nachts voldoende.’
‘Vrouwe,’ zei hij, ‘wie in uw nabijheid zou slapen,
zou een grove wandaad begaan.’
‘Die wandaad en die brutaliteit
beging u! U zei zojuist in uw slaap
dingen tegen mij,
waar u spijt van had gekregen
als u ze wakker had gezegd.’
‘Sliep ik?’ ‘Ja, u sliep.’ ‘Of ik nu sliep of niet:
als u het zegt, dan is het zo.
Heb ik in mijn slaap iets verkeerds gezegd?’
‘Ja, dat deed u, maar u besefte het niet.
Daarom zal ik het niet ernstig opnemen.’
‘Mag ik, als ik niet te vrijpostig ben,
vragen wat ik verkeerd heb gezegd?’
‘Ja, dat mag. Eerst vroeg u mij om genade.
Toen dacht ik nog dat u wakker was
en heb ik u antwoord gegeven.
Ik vroeg wat uw misdaad was.
Tenslotte zei u zonder omhaal,
dat u mij liefhad. Toen ik die,
ja ongepaste, woorden hoorde,
waarmee u zich zwaar vergaloppeerde,
besefte ik dat u sliep en droomde.
Daarop wekte ik u.’
‘Och, vrouwe. Men zegt wel vaker
bij zo menige gelegenheid:
waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over.’
‘Ja, is uw hart daar dan vol van?!’
‘Genade, schone edele vrouwe!
Of het nu zo is of niet,
ik durf er niet meer over te spreken.
Want ik zou uw toorn niet kunnen torsen
bij al wat ik reeds een tijd lang gedragen heb.’
Helena sprak hierop ware woorden:
‘Een lichte last wordt allengs zwaar
voor wie ze ver moet dragen.
Wie mij goed gezind is, moge God alle goeds geven:
het is billijk dat ik hem alle goeds gun.
Laten we dit gesprek nu voor wat het is.
Als er een wanklank heeft geklonken,
laten we het dan niet te ernstig opnemen.
Laten we naar het zingen van de vogels luisteren.’
Hierop bleven zij nog lang zitten,
terwijl hun gesprek was verstomd.